* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * ** * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
.................................................................................Κείμενα και Ιστορία της Ταξιδιωτικής γραφής............
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

~~


................................."Η συμφιλίωση των πολιτισμών περνά μέσα από την οικουμενικότητα της Παιδείας"

........................................................."Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει" Γιώργος Σεφέρης [1900-1971]

Editorial // περιηγητής
Η Φωτό Μου
Επιμέλεια Σελίδας: Πάνος Αϊβαλής - http://www.yfos-texnes.blogspot.gr

Κυριακή 30 Αυγούστου 2015

Το ταξίδι και η καταγραφή του ήταν μία από τις εκφάνσεις της νεωτερικότητας και του κινήματος του ρομαντισμού

    ΒΙΒΛΙΟ   

   Μαθητεία στον Νότο του κλασικού παρελθόντος  

Συντάκτης: 
Κώστας Καρακώτιας

Η ταξιδιωτική πεζογραφία είναι ένα ιδιαίτερο, καθιερωμένο λογοτεχνικό είδος, το οποίο διακρίνεται για την πολλαπλότητα των αναγνώσεών του και τα πολιτισμικά και ανθρωπολογικά συμφραζόμενά του.
Αναπτύχθηκε κατά τους Νέους Χρόνους και ειδικότερα τον 18ο αιώνα. Αφηγηματικά εκδηλώθηκε είτε με την κλασική διήγηση των ταξιδιωτικών συμβάντων και εντυπώσεων είτε με τη μορφή της ημερολογιακής καταγραφής τους είτε με τον τρόπο της επιστολικής αναφοράς.
Το ταξίδι και η καταγραφή του ήταν μία από τις εκφάνσεις της νεωτερικότητας και του κινήματος του ρομαντισμού. Οι λόγιοι των Νέων Χρόνων ήθελαν να διευρύνουν τους ορίζοντές τους, να γνωρίσουν άλλους λαούς και διαφορετικούς τρόπους ζωής και σκέψης.
Ηθελαν ακόμα να γνωρίσουν τους τόπους όπου άνθησε ο ελληνορωμαϊκός πολιτισμός - η μήτρα της ευρωπαϊκής παράδοσης.
Ενας από τους κορυφαίους, ολικούς διανοούμενους της Ευρώπης του 18ου αιώνα, ο Γκέτε, ήταν φυσικό να ταξιδέψει στον Νότο και να καταγράψει τις εμπειρίες του.
Η επιθυμία του δε, να γνωρίσει την Ιταλία, τον τόπο της κλασικής και αναγεννησιακής παιδείας και τέχνης, ήταν τόσο έντονη που την ημέρα των γενεθλίων των 37 του χρόνων αναχώρησε κρυφά από τη λουτρόπολη του Κάρλσμπαντ, όπου είχε μεταβεί με πολλές προσωπικότητες της εποχής.
Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε «Το ταξίδι στην Ιταλία»
Ο Γκέτε, με τη μορφή των ημερολογιακών και επιστολικών καταγραφών, περιγράφει αναλυτικά και σχεδόν καθημερινά την κάθοδό του από τον γερμανικό Βορρά στον ιταλικό Νότο. Η Βερόνα, η Βενετία, η Ρώμη, η Νάπολη και η Σικελία ήταν οι κύριοι σταθμοί του ταξιδιού του, που ξεκίνησε το 1786 και διήρκεσε έως το 1788.
Στη διαδρομή του αυτήν, παρατηρεί και καταγράφει τη φύση, τους δρόμους, τις καλλιέργειες, τις πόλεις, τους τόπους που διέρχεται και τις μικροκοινωνίες που συναντά.
Αντιπαραβάλλει διαρκώς τον μεσογειακό ιταλικό τρόπο ζωής με τον, από τότε, σχετικά κανονιστικό γερμανικό και μάλλον κλίνει προς τον πρώτο. Δεν παύουν βέβαια να τον ξενίζουν και να τον προβληματίζουν κάποιες τυπικές «νότιες» αντιδράσεις και καταστάσεις, όπως τα σκουπίδια στους δρόμους των πόλεων.
Ο Γκέτε, όμως, βλέπει και αισθάνεται το ταξίδι του κυρίως ως μαθητεία. Σε κάθε πόλη-σταθμό της διαδρομής του καταγράφει τις εκκλησίες, τα παλάτια και τα κτίρια που τον εντυπωσιάζουν, μελετά την αρχιτεκτονική τους και γράφει για τους δημιουργούς τους, όπως ο Αντρέα Παλλάντιο.
Αναζητά, βλέπει και αναλύει έργα της αναγεννησιακής κυρίως ζωγραφικής και γλυπτικής, και καλλιτεχνών όπως ο Ραφαήλ, ο Τιτσιάνο και ο Βερονέζε.
Παθιάζεται κυριολεκτικά με τη μνημειακή αρχαιοελληνική και ρωμαϊκή κληρονομιά της Ιταλίας.
Επισκέπτεται αρχαίους ναούς, θέατρα, τη σχετικά διατηρημένη Πομπηία και, με τα σημαντικά γνωστικά του εφόδια, εντοπίζει τις διαφορές μεταξύ των αρχαιοελληνικών και ρωμαϊκών ρυθμών και τεχνοτροπιών και εκφέρει τον στοχασμό του για την κλασική τέχνη.
Επιπλέον, αναθέτει στον συμπατριώτη του ζωγράφο Τισμπάιν τη ζωγραφική και σχεδιαστική απεικόνιση των μνημείων που κέντρισαν περισσότερο το ενδιαφέρον του.
Σημειωτέον ότι στον Τισμπάιν οφείλεται ο γνωστός πίνακας που απεικονίζει εξαιρετικά τον Γκέτε στην εξοχή της Ρώμης. Παρά την έλξη που ασκεί πάνω του ο ελληνορωμαϊκός πολιτισμός, ο Γκέτε δεν μένει μόνο σ’ αυτό.
Παρακολουθεί θρησκευτικές λειτουργίες και γιορτές αλλά και παραστάσεις όπερας και θεάτρου, τις οποίες και περιγράφει κριτικά.
Ως γνήσια ολικός, αναγεννησιακός διανοούμενος δε, με αυξημένη τη δίψα για τη γνώση όλων των φαινομένων του φυσικού κόσμου, παρατηρεί τις εκρήξεις του Βεζούβιου και η περιέργειά του τον ωθεί έως το χείλος του κρατήρα.
Για τον Γκέτε το ταξίδι του στην Ιταλία δεν είναι μόνο η καταγραφή των εξωτερικών και των αισθητικών εμπειριών του. Τα αυτοβιογραφικά στοιχεία, για τη διανοητική του συγκρότηση κυρίως, είναι έντονα, όπως και οι πολλές αναφορές σε άλλους λόγιους, φίλους και δασκάλους του, όπως ο Βίνκελμαν και ο Χέρντερ.
Η πολλαπλή επίδραση του ταξιδιού στην Ιταλία στην πνευματική πορεία του Γκέτε, αλλά και το άνυσμα της σκέψης και των ενδιαφερόντων του, αναδεικνύονται αδρά από το κείμενο, το οποίο αποδίδεται σε καλά και ρέοντα ελληνικά από τον Γιώργο Δεπάστα. Το εξώφυλλο, όμως, είναι ανεξήγητη παραφωνία.
[related-articles]
_______________
Αναρτήθηκε από στις

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)